ایمنی در برابر آتش‌سوزی یکی از مهم‌ترین دغدغه‌های مهندسان، معماران و پیمانکاران پروژه‌های ساختمانی است. با توجه به الزامات جدید مقررات ملی ساختمان و افزایش حوادث ناشی از آتش، استفاده از مصالح ضدحریق نظیر ساندویچ پانل نسوز اهمیت دوچندانی یافته است. در این مقاله از وب‌سایت فابیس پانل، به معرفی انواع ساندویچ پانل ضد حریق و بررسی کامل انواع کلاس اشتعال انواع ساندویچ پانل، استانداردهای جهانی، ساختار فنی ساندویچ پانل‌های کندسوز PUR و PIR و نحوه انتخاب پانل مناسب برای پروژه‌های صنعتی، اداری و تجاری با توجه به کاربردهای هر یک می‌پردازیم.
چرا انتخاب ساندویچ پانل نسوز مهم است؟
ساندویچ پانل‌ها نوعی مصالح پیش‌ساخته مدرن است که به‌طور گسترده در ساخت دیوارها، سقف‌ها، سوله‌ها و سردخانه‌ها مورد استفاده قرار می‌گیرد. این پانل‌ها به‌دلیل ویژگی‌هایی همچون عایق حرارتی، سبک بودن، نصب سریع و مقاومت در برابر رطوبت محبوبیت زیادی دارند. اما یکی از ویژگی‌های کلیدی که باید در پروژه‌های حساس به ایمنی مدنظر قرار گیرد، مقاومت در برابر آتش یا همان تعیین نوع کلاس اشتعال ساندویچ پانل است.
استانداردهای بین‌المللی مقاومت در برابر آتش
برای ارزیابی میزان اشتعال‌پذیری مصالح ساختمانی، استانداردهای مشخصی در نظر گرفته شده‌اند. ساندویچ پانل‌ها نیز بر اساس این استانداردها به چند دسته مختلف طبقه‌بندی می‌شوند. در ادامه به معرفی مهم‌ترین کلاس اشتعال انواع ساندویچ پانل می‌پردازیم:
1. استاندارد A1: غیرقابل اشتعال
مصالحی که در این رده قرار دارند، حتی در معرض حرارت مستقیم نمی‌سوزند. ساندویچ پانل‌هایی با عایق پشم سنگ عمدتاً در این گروه قرار می‌گیرند. این نوع پانل‌ها در شرایط آتش‌سوزی هیچ‌گونه گاز یا شعله‌ای تولید نمی‌کنند و کاملاً پایدار هستند.
2. استاندارد B1: کندسوز با عملکرد ایمن
ساندویچ پانل‌های PUR یا PIR با افزودنی‌های ضد شعله معمولاً در این رده قرار می‌گیرند. این پانل‌ها در صورت تماس با شعله، به سختی آتش می‌گیرند و به سرعت خاموش می‌شوند. برای پروژه‌هایی با نیاز امنیتی بالا نظیر انبارهای صنعتی یا سوله‌های نگهداری مواد شیمیایی، انتخابی ایده‌آل هستند.
3. استاندارد B2: اشتعال‌پذیر با سرعت متوسط
این کلاس نمایانگر مصالحی است که در مواجهه با حرارت مشتعل می‌شوند اما به‌سرعت بالا گسترش نمی‌یابند. فوم PUR معمولی اغلب در این گروه قرار دارد و برای فضاهایی با خطر حریق متوسط کاربرد دارد.
4. استاندارد B3: اشتعال‌پذیر بالا
مواد در این کلاس به‌راحتی شعله‌ور شده و آتش را گسترش می‌دهند. فوم پلی‌یورتان معمولی بدون افزودنی کندسوز در این دسته قرار می‌گیرد و برای فضاهای حساس به هیچ عنوان توصیه نمی‌شود.
5. استاندارد PIR: بین B1 و B2
پانل‌های با فوم PIR در دسته‌ای بین B1 و B2 قرار دارند و از ویژگی‌هایی چون مقاومت حرارتی بالا، دیرسوز بودن و کاهش دود بهره می‌برند. این استاندارد برای پروژه‌هایی که به‌دنبال تعادل میان عملکرد و قیمت هستند، بسیار مناسب است.
انواع فوم ساندویچ پانل
فوم پلی اورتان معمولی(PUR B3)
این نوع فوم پلی اورتان دارای بالاترین ضریب عایق حرارتی و صوتی بوده و مقاومت بسیار خوبی در برابر رطوبت و شرایط متفاوت آب و هوایی دارند. فوم پلی یورتان معمولی (PUR B3) یک فوم عایق آتش‌گیر (رده B3) است که در تماس با شعله به‌سرعت مشتعل می‌شود. این نوع برای محیط‌های کم‌خطر مانند عایق‌کاری ساختمان‌های غیرحساس، مبلمان و صنایع نساجی مناسب است، اما در مکان‌های با ریسک آتش‌سوزی بالا توصیه نمی‌شود.
- رده اشتعال: B3 (آتش‌گیر)
- کاربردها: عایق‌کاری ساختمان‌ها، مبلمان، صنایع نساجی
- هشدار: عدم استفاده در محیط‌های پرخطر
فوم پلی اورتان کندسوز (PUR B2)
این نوع فوم پلی اورتان نسخه بهبودیافته از PUR است که دارای خواص بهتری در برابر آتش است. این فوم با اضافه کردن مواد ضد حریق به فرمول اولیه به دست می‌آید و به عنوان فوم کندسوز به بازار عرضه می‌شود. این فوم بر اساس استانداردهای صنعت ساختمان، مقاومت بیشتری در برابر حریق و آتش سوزی دارد و علاوه بر آن ضریب عایق حرارتی و صوتی در آن بهبود یافته است.
- رده اشتعال: B2 (کندسوز)
- کاربردها: عایق‌کاری ساختمان‌ها، صنایع خودروسازی، تجهیزات سرمایشی و گرمایشی، مبلمان و مصارف صنعتی
- هشدارها: مناسب استافاه در محیط‌های با ریسک آتش‌سوزی متوسط
فوم پلی اورتان سخت‌سوز (PIR)
پلی اورتان سخت‌سوز (PIR) یک فوم عایق پیشرفته با مقاومت فوق‌العاده در برابر آتش است که عملکردی بسیار بهتر از انواع معمولی (PUR) ارائه می‌دهد. PIR از طریق اصلاح ساختار شیمیایی پلی‌یورتان معمولی تولید می‌شود که باعث ایجاد پیوندهای عرضی بیشتر و در نتیجه پایداری حرارتی بالاتر می‌گردد. این فوم به‌طور ویژه برای کاربردهای پرخطر و حساس به حریق طراحی شده است. این فوم ضریب هدایت حرارتی بسیار پایین و مقاومت بالایی در برابر رطوبت و مواد شیمیایی دارد.
- رده اشتعال: B1 (نسوز) – خودخاموش‌شونده در صورت دور شدن از شعله
- کاربردها: ساختمان‌های با استاندارد ایمنی بالا، صنایع نفت و گاز، سیستم‌های تهویه و تبرید صنعتی، صنایع هوافضا و خودروسازی پیشرفته
- هشدارها: 50-70% کاهش خطر اشتعال نسبت به PUR B2
جدول کلاس اشتعال انواع ساندویچ پانل
| کلاس استاندارد | نوع فوم | میزان مقاومت در برابر آتش | کاربردها |
|---|---|---|---|
| A1 | پشم سنگ | کاملاً غیر قابل اشتعال | سازه‌های حساس، پتروشیمی، بیمارستان |
| B1 | PIR، PUR کندسوز | کندسوز، خود خاموش‌شونده | سوله، انبار شیمیایی، صنایع غذایی |
| B2 | PUR معمولی | نیمه کندسوز | کاربری‌های عمومی، ساختمان اداری |
| B3 | PUR معمولی | کاملاً اشتعال‌پذیر | نامناسب برای استفاده در محیط‌های حساس |
مقایسه فنی بین ساندویچ پانل‌های PUR و PIR
| ویژگی فنی | PUR | PIR |
|---|---|---|
| مقاومت در برابر آتش | متوسط (B2) | بالا (B1 یا نزدیک به A) |
| دمای شروع شعله‌ور شدن | حدود 200°C | بیش از 250°C |
| تولید دود در آتش‌سوزی | زیاد | کمتر |
| خود خاموش شوندگی | تا حدودی | بالا |
| مقاومت در برابر آب و رطوبت | بالا | بسیار بالا |
| وزن و نصب | سبک، نصب سریع | کمی سخت‌تر ولی مقاوم‌تر |
| کاربردها | ساختمان‌های اداری، سردخانه‌های عمومی | صنایع شیمیایی، پالایشگاه، نیروگاه |
- PIR دارای دمای اشتعال بالاتر (بیش از 250 درجه سانتی‌گراد)
- PIR دارای قابلیت خودخاموش‌شوندگی است
- مقاومت PIR در برابر رطوبت و مواد شیمیایی بالاتر از PUR است
- PUR سبک‌تر و اقتصادی‌تر از PIR است
ساندویچ پانل خود خاموش‌شونده چیست؟
یکی از مهم‌ترین ویژگی‌های ساندویچ پانل PIR، خاصیت خود خاموش شوندگی آن است. در هنگام آتش‌سوزی، این نوع پانل‌ها برخلاف دیگر فوم‌ها، قطره‌های شعله‌ور یا ذرات مشتعل از خود تولید نمی‌کنند. این ویژگی مانع از گسترش آتش به سایر بخش‌های سازه می‌شود و به همین دلیل کلاس اشتعال انواع ساندویچ پانل در دسته پانل‌های نسوز یا دیرسوز با ایمنی بالا قرار می‌گیرد.
ساختار ساندویچ پانل‌های ضد حریق
ساندویچ پانل‌ها از سه لایه تشکیل شده‌اند: دو لایه فلزی و یک لایه فوم میانی. نوع فوم مورد استفاده در عملکرد آن در برابر حرارت نقش اساسی دارد. فوم‌های رایج شامل پلی یورتان (PUR)، پلی‌ایزوسیانورات (PIR) و پشم سنگ هستند.
ساختار کلی ساندویچ پانل‌ها از سه لایه تشکیل شده است:
-
لایه خارجی و داخلی فلزی (ورق گالوانیزه یا آلوزینک)
-
لایه میانی فوم عایق (پلی یورتان، پلی ایزوسیانورات، پشم سنگ و…)
در میان این اجزا، نوع فوم عایق نقش تعیین‌کننده‌ای در کلاس اشتعال انواع ساندویچ پانل و میزان مقاومت پانل در برابر حرارت و شعله دارد. دو نوع رایج فوم عایق مورد استفاده در ساندویچ پانل‌ها عبارت‌اند از:
-
پلی یورتان (PUR): فوم سبک با ضریب حرارتی بالا، مقاومت نسبی در برابر شعله
-
پلی ایزوسیانورات (PIR): نسخه ارتقاءیافته PUR با خواص ضد شعله و دمای اشتعال بالاتر
چک‌لیست انتخاب بهترین ساندویچ پانل ضد حریق برای پروژه شما
برای انتخاب مناسب‌ترین نوع ساندویچ پانل با توجه به خطرات احتمالی آتش‌سوزی، باید عوامل زیر را در نظر بگیرید:
- بررسی استانداردهای ملی و محلی آتش‌نشانی
- انتخاب بین PIR برای پروژه‌های حساس و PUR برای سازه‌های عمومی
- در نظر گرفتن شرایط آب‌وهوایی و میزان رطوبت محیط
- مقایسه بودجه پروژه و سطح ایمنی مورد نیاز
- مقایسه قیمت و کارایی PUR و PIR
- نوع کاربری ساختمان (مسکونی، صنعتی، سردخانه‌ای)
- میزان تماس با مواد اشتعال‌پذیر
- دریافت مشاوره از تولیدکننده معتبر مثل فابیس پانل
برای فضاهایی مانند اتاق‌های سرور، اتاق‌های برق، انبارهای سوخت، و آزمایشگاه‌ها، توجهذ به کلاس اشتعال انواع ساندویچ پانل و استفاده از ساندویچ پانل PIR یا پانل پشم سنگ A1 اکیداً توصیه می‌شود. در حالی که برای پروژه‌های عمومی‌تر، پانل PUR کندسوز نیز می‌تواند گزینه‌ای اقتصادی و قابل قبول باشد.
چرا فابیس پانل؟
با توجه به افزایش اهمیت ایمنی در برابر حریق، استفاده از ساندویچ پانل‌های کندسوز و نسوز و توجه به کلاس اشتعال انواع ساندویچ پانل امری حیاتی است. به این دلیل که نه‌تنها ایمنی افراد، بلکه تمامی سرمایه سازه را در برابر آتش‌سوزی تضمین می‌کند. فابیس پانل به عنوان تولیدکننده تخصصی انواع ساندویچ پانل دیواری و سقفی، محصولات خود را با استانداردهای جهانی و با بهره‌گیری از فوم‌های مقاوم در برابر آتش نظیر PIR، PUR تولید می‌کند. کلیه محصولات این مجموعه در آزمایشگاه‌های تخصصی بررسی و با تاییدیه‌های ایمنی عرضه می‌شوند.آماده تأمین نیازهای پروژه‌های صنعتی، تجاری و ساختمانی شماست.
با انتخاب فابیس پانل، علاوه‌بر بهره‌مندی از قیمت رقابتی، از ایمنی سازه خود نیز اطمینان خواهید داشت. برای دریافت مشاوره رایگان در خصوص انتخاب بهترین ساندویچ پانل نسوز متناسب با پروژه‌تان با تجه به کلاس اشتعال انواع ساندویچ پانل، همین حالا با شماره های 02175119 کارشناسان ما تماس بگیرید.
سوالات متداول درباره ساندویچ پانل ضد حریق
ساندویچ پانل ضد حریق چیست؟
ساندویچ پانل ضد حریق نوعی پانل ساختمانی است که با فوم‌های نسوز و پوشش‌های مقاوم در برابر آتش ساخته می‌شود و مانع گسترش شعله و دود می‌گردد.
چرا کلاس اشتعال در ساندویچ پانل اهمیت دارد؟
کلاس اشتعال میزان مقاومت متریال در برابر آتش را مشخص می‌کند. انتخاب ساندویچ پانل ضد حریق با کلاس مناسب خطر آتش‌سوزی را کاهش می‌دهد و زمان کافی برای تخلیه افراد و کنترل حادثه فراهم می‌کند.
تفاوت ساندویچ پانل معمولی با ساندویچ پانل ضد حریق چیست؟
پانل معمولی از فوم‌های پلی‌یورتان یا پلی‌استایرن ساخته می‌شود، اما پانل ضد حریق از پشم سنگ یا فوم‌های نسوز تولید شده و مقاومت بیشتری در برابر آتش دارد.
چه عواملی در مقاومت حریق ساندویچ پانل مؤثر است؟
جنس فوم میانی، ضخامت پانل، نوع ورق پوششی و کیفیت تولید از مهم‌ترین عوامل مؤثر در مقاومت حریق ساندویچ پانل هستند.
بهترین نوع ساندویچ پانل ضد حریق کدام است؟
ساندویچ پانل پشم سنگ (Rockwool) بیشترین مقاومت در برابر آتش را دارد و برای پروژه‌های صنعتی، پالایشگاه‌ها، نیروگاه‌ها و سازه‌های حساس به ایمنی توصیه می‌شود.
آیا ساندویچ پانل ضد حریق کاملاً نسوز است؟
خیر. هیچ متریالی 100٪ غیرقابل اشتعال نیست، اما ساندویچ پانل ضد حریق می‌تواند تا چندین ساعت در برابر حرارت مقاومت کند و مانع گسترش آتش شود.
طول عمر ساندویچ پانل ضد حریق چقدر است؟
با نصب استاندارد و نگهداری درست، ساندویچ پانل ضد حریق بیش از 30 سال عمر مفید دارد و خاصیت ضدحریق خود را حفظ می‌کند.
کاربردهای ساندویچ پانل ضد حریق چیست؟
این پانل‌ها در کارخانه‌ها، پالایشگاه‌ها، نیروگاه‌ها، سردخانه‌ها و پروژه‌های ساختمانی حساس به ایمنی استفاده می‌شوند.
هزینه ساندویچ پانل ضد حریق چگونه محاسبه می‌شود؟
قیمت بسته به ضخامت، جنس فوم میانی، نوع ورق و متراژ متفاوت است. این پانل‌ها نسبت به پانل معمولی گران‌ترند اما ایمنی بیشتری دارند.
از کجا می‌توان ساندویچ پانل ضد حریق استاندارد خریداری کرد؟
برای خرید باید به تولیدکنندگان معتبر دارای استاندارد مراجعه کنید. اطلاعات بیشتر و دریافت مشاوره از تولیدکننده معتبر مثل فابیس پانل
